Σάββατο 25 Απριλίου 2009

Η πρώτη φορά

Ήταν βράδυ του Σεπτέμβρη όταν ήρθα για πρώτη φορά .Η προσμονή μου για τη Λάιστα ήταν μεγάλη .Ο Νίκος είχε περιγράψει το μέρος με ασυνήθιστες λεπτομέρειες , αλλά και με μεγάλη περιγραφική δεινότητα.Η εντύπωσή που είχα στο μυαλό μου ήταν, ότι σίγουρα, θα αντικρύσω κάτι λιγότερο εκπληκτικό .Το πρωί, αυτό που αντίκρυσα, ήταν σίγουρα κάτι περισσότερο εκπληκτικό απ'αυτό που φανταζόμουν.Ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά.

Καλλιέργιαι εις την συνοικία των Ταξιαρχών.

Αι καλλιέργιαι αι οποίαι ευδοκιμούν είναι, τα φασόλια γίγαντες εκλεκτής ποιότητας, τριφύλια και κτηνοτροφικά μπιζέλια δια κτηνοτροφές, αρωματικά φυτά, όπως είναι η αμπαρόριζα, η μέντα, το χαμομήλι και τα συναφή, αρωματικές τριανταφυλλιές δια την παραγωγήν ροδελαίου κλπ. Εις τα πλαγιάς των ανωτέρω εκτάσεων, αίτινες δεν προσφέρονται δι'αρδευτικάς καλλιέργειας, είναι δυνατόν να γίνουν δενδροφυτίες με καρυδιές, φουντουκιές και καστανιές, αι οποίαι ευδοκιμούν εις μέγιστο βαθμό.(Μελέτη οικονομικής ανάπτυξης από την '' Αδελφότητα Λαιστινών'' από το βιβλίο Γ.Μέρτζιου ΛΑΙΣΤΑ Ζαγορίου Ιωαννίνων)

Παρασκευή 24 Απριλίου 2009

Ευχαριστίες για το φωτογραφικό υλικό

Οφείλουμε να ευχαριστήσουμε τις οικογένειες των κ.Ποάλα,Κάσσου,Μέμου,Ντάφη,Τάφα,Σαχρώνη,Γρίβα,Καρβούνη,Παυλίδη,Πιπίκου,Βέη που συνεργάστηκαν στην δημιουργία του φωτογραφικού αρχείου της Λάιστας ,πρωτοβουλία που ανέλαβε να οργανώσει ο Ε.Ο.Σ. Λάιστας με την δική μας συνδρομή,το καλοκαίρι πριν δύο χρόνια.

Πέμπτη 23 Απριλίου 2009

ΕΔΩ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ Η ΔΙΑΦΟΡΑ

Η σύγκριση με τα άλλα Ζαγοροχώρια είναι αναπόφευκτη.Σ΄όλα τα χωριά του ορεινού όγκου των Ζαγορίων, το Βουνό βρίσκεται πάνω από τα κεφάλια των επισκεπτών του.Η ανθρώπινη ύπαρξη συρικνώνεται και τείνει να εκμηδενιστεί, συγκρινόμενη με την μεγαλειότητα του όγκου.Στην Λάιστα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο.Καταξιώνεται ο δεσμός του ανθρώπινου στοιχείου με την φύση ,καθότι οι αναλογίες των αποστάσεων του χωριού από τα Τύμφη Όρη και των γύρω ορεινών όγκων τοποθετούν τον επισκέπτη στην κορυφή και τον καθιστούν εργοδηγό και ρυθμιστή.Η καταστροφή στον τελευταίο μεγάλο πόλεμο υποβάθμισε το χωριό, στην κλίμακα της αρχιτεκτονικής αυθεντικότητας. Αυτή η καταστροφή πιστεύουμε ότι λειτούργησε σαν καταλύτης διατήρησης της αυθεντικότητας.Μία αυθεντικότητα που δεν έχει να κάνει με την αρχιτεκτονική διατήρηση, αλλά με την ενέργεια που εκπέμπει το μέρος δηλαδή με τους ανθρώπους της ,που είναι ακόμη αυθεντικοί.

Λαιστινές κατοικίες

Οικία Φείδα.
Οικία Παπαθανασίου.

Οικία Ματζάρη.


Οικία Νάνα



Οικία Ζαμπογιάννη-Μέμου




Στιγμιότυπα από την καθημερινή ζωή των Λαιστινών από τα παλιά χρόνια μέχρι σήμερα.

Ο Φόρης και η ΚυραΔέσποινα.

Ο Κ αρβούνης στο Φλάμπουρο.
O Tάφας και το ακορντεόν.


Ο Γρίβας και το Deutz.





Κυνηγοί και θηράματα αρχές του 20ου αιώνα.

Καραβάνι για τα Γιάννενα.


Δενδροφύτευση στην Πλατεία των Ταξιαρχών.



Γάμος στην Παναγία.




Αγροτικές εργασίες.

Τρίτη 14 Απριλίου 2009

Ίσως η παλαιότερη φωτογραφία της Λάιστας,
αρχές του προηγούμενου αιώνα. ( Αρχείο κ.Χριστόφορου Ποάλα) Έρωτας με την πρώτη ματιά.
Η γαλήνη του γεροπλάτανου, στην πλατεία
του Ι.Ν. των Παμμεγίστων Ταξιαρχών.
Η γειτονιά του Αγ.Νικολάου, στο μαχαλά
των Ταξιαρχών,στους πρόποδες του Φλάμπουρου.




Αγνάντεμα από τον Αγ.Χαράλαμπο

Η πρώτη φορά

Ήταν βράδυ του Σεπτέμβρη όταν ήρθα για πρώτη φορά .Η προσμονή μου για τη Λάιστα ήταν μεγάλη .Ο Νίκος είχε περιγράψει το μέρος με ασυνήθιστες λεπτομέρειες , αλλά και με μεγάλη περιγραφική δεινότητα.Η εντύπωσή που είχα στο μυαλό μου ήταν, ότι σίγουρα, θα αντικρύσω κάτι λιγότερο εκπληκτικό .Το πρωί, αυτό που αντίκρυσα, ήταν σίγουρα κάτι περισσότερο εκπληκτικό απ'αυτό που φανταζόμουν.Ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά.

Tραγούδια για τη Λάιστα

Με το παράπονο , που σέρνεις στα βιολιά σου,
τις ομορφιές , τ'αθάνατα τραγούδια ,
δεμένη πια κρατάς τη σκόρπια τη γενιά σου
και την τραβάς , μελίσσι στα λουλούδια.
Ποάλας Γεώργιος
Λάιστα, της Πίνδου, η ζωγραφιά η πανωραία κόρη
νεράιδά μου καμαρωτή σε όλο το Ζαγόρι.
Πάνος Αθανάσιος

Aναφορές για Λάιστα και Παλαιοχώρι Λάιστας από διάφορες πηγές

Lajsta (Laka) [Αυστριακός Χάρτης 1914]. Λάιστα ή Λάιτσα [Χάρτης Κοντογόνη 1912]. Laysta: 230 οικογένειες Βλάχων [Pouqueville 1826 I, 209]. Laista: το μεγαλύτερο χωριό στο Ζαγόρι, με 200 σπίτια [Leake 1835 IV, 167]. Λάιστα: αλβανικό όνομα, περιοχή του Ζαγορίου, μεταξύ των πηγών Αώου και Ινάχου, 155 χριστιανικές οικογένειες, 257 στέφανα, εκκλησία Ιωαννίνων, γλώσσα Βλαχική και Ελληνική [Αραβαντινός 1856 Β, 333]. Λάιστα: βλαχοχώρι με 364 οικογένειες / 1.800 κατοίκους [Λαμπρίδης, 84]. Lake: ρουμάνικο χωριό με 500 οικογένειες [Picot 1875, 36]. Λάιστα: βλάχικο χωριό [Κρυστάλλης 1891, 60-61]. Laista (Laka): στο βόρειο Ζαγόρι, τρεις και μισή ώρες από τη Vovusa, 450 σπίτια, 2.250 Αρομούνοι [Weigand 1895, 315]. Λάιστα: περιοχή Ζαγορίου, 267 κουτσοβλαχικές οικογένειες [Αραβαντινός 1905, 49]. Laista (Laca): σχολείο αρρένων, 5.900 Βλάχοι [Papahagi 1905, 148]. Λάιστα: επαρχίας Ιωαννίνων, 364 ελληνοβλαχικές οικογένειες [Πατριαρχείο 1906, μστ΄]. Λαΐστα: υποδιοικήσεως και νομού Ιωαννίνων, 892 κάτοικοι [Απαρίθμησις 1913]. Laka ή Laista: Βλαχοχώρι με 400 σπίτια [Wace - Thompson 1914, 199]. Λάιστα: Λαΐστης Ιωαννίνων, 539 κάτοικοι [Λεξικόν Συνοικισμών 1923, 60]. Λάιστα: Επαρχία Δωδώνης, διάταγμα 7/8/1919 (Φ.Ε.Κ. 184/1919) [Αρχεία Δρακάκη - Κούνδουρου 1939, 455]. Λάιστα: Λαΐστης Δωδώνης, 120 κάτοικοι, υψόμετρο 1.020 [Λεξικόν Οικισμών 1974, 255]. Λάιστα ή Λάκκα: βλαχοχώρι στο Βλαχοζάγορο [Κουκούδης, 153, 163, 188]. Λάιστα: δήμου Τύμφης, νομού Ιωαννίνων, κάτοικοι 96 [Λεξικό Σταματελάτου 2001, 409]. Paljohori [Αυστριακός Χάρτης 1914]. Παληοχώρι Λαΐστης [Χάρτης Κοντογόνη 1912]. Παλιοχώρι Λάιστας: ελληνικό όνομα, περιοχή του Ζαγορίου, μεταξύ των πηγών Αώου και Ινάχου, 20 χριστιανικές οικογένειες, 41 στέφανα, εκκλησία Ιωαννίνων, γλώσσα Βλαχική και Ελληνική [Αραβαντινός 1856 Β, 333]. Παλαιοχώρι Λαΐστας: βλαχοχώρι με 58 οικογένειες / 180 κατοίκους [Λαμπρίδης, 84]. Παληοχώρι Λαΐστης: βλάχικο χωριό [Κρυστάλλης 1891, 60-61]. Paljochori: στο βόρειο Ζαγόρι, δύο ώρες ανατολικά από τη Lešnitsa, 100 σπίτια, 500 Αρομούνοι [Weigand 1895, 315]. Παληοχώρι Λάιστας: περιοχή Ζαγορίου, 51 κουτσοβλαχικές οικογένειες [Αραβαντινός 1905, 49]. Paliohori: 650 Βλάχοι [Papahagi 1905, 148]. Παλαιοχώρι Λαΐστης: επαρχίας Ιωαννίνων, 159 ελληνοβλαχικές οικογένειες [Πατριαρχείο 1906, μστ΄]. Παλαιοχώρι Λαΐστης: υποδιοικήσεως και νομού Ιωαννίνων, 90 κάτοικοι [Απαρίθμησις 1913]. Paliohori: Βλάχικο χωριό που έκαψε η συμμορία του Λεωνίδα και του Νταβέλη. Απέμειναν όρθια 27 σπίτια [Wace - Thompson 1914, 200-201]. Παλαιοχώρι Λαΐστης: Λαΐστης Ιωαννίνων, 50 κάτοικοι [Λεξικόν Συνοικισμών 1923, 88]. Παλαιοχώρι Λαΐστης: Επαρχία Δωδώνης, διάταγμα 7/8/1919 (Φ.Ε.Κ. 184/1919) [Αρχεία Δρακάκη - Κούνδουρου 1939, 455]. Παλιοχώρι Λάιστας: βλαχοχώρι στο Βλαχοζάγορο [Κουκούδης, 153].